Γιώτα είμαι πολύ στρεσαρισμένη που δεν μπορώ να χαλαρώσω πουθενά, ακόμα και όταν κοιμάμαι.
Σήμερα οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να χαλαρώσουν. Νομίζουν ότι όταν κοιμούνται ή όταν ξαπλώνουν στον καναπέ ξεκουράζεται το σώμα και ο νους. Δυστυχώς στην σημερινή αγχώδης και στρεσογόνα εποχή δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Έχω γνωρίσει άτομα στην γιόγκα με συσσωρευμένο στρες στο σώμα που δεν μπορούσαν να χαλαρώσουν και χρειάστηκαν αρκετό χρόνο για να καταλάβουν πότε το σώμα είναι σε στρες και πότε χαλαρό. Πως γίνεται αυτό θα αναρωτηθείτε; Ναι υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων σε συνεχή κατάσταση έντασης και στρες όλο το 24ωρο ακόμα και όταν κοιμούνται.
Μην αυταπατάστε. Ζούμε στην εποχή του στρες, ο Παγκόσμιος οργανισμός υγείας (ΠΟΥ) την χαρακτηρίζει ως «η επιδημία του 21ου αιώνα». Σε ποσοστό 80% ανέρχονται οι περιπτώσεις που αντιμετωπίζουν οι γενικοί ιατροί και συνδέονται με το στρες.
Για να καταλάβουμε όμως ότι το στρες είναι μία υπαρκτή λειτουργία του οργανισμού και δεν είναι κάτι που συνειδητά ελέγχεται, όπως ακούω πολλές φορές να λένε « Μα γιατί αγχώνεσαι; Απλά μην αγχώνεσαι…», νομίζοντας ότι υπάρχει ένα κουμπί που κλείνει. Θα σας εξηγήσω ότι είναι μία βιολογική διαδικασία που μπορεί να γίνει μόνιμη κατάσταση.
Η κατάσταση στρες στο σώμα ενεργοποιείτε από δύο ξεχωριστά συστήματα.
Το πρώτο είναι το αυτόνομο νευρικό σύστημα που ελέγχει όλες τις αυτόματες διεργασίες του οργανισμού όπως η αναπνοή, η πέψη, η θερμοκρασία κ.α. Αποτελείτε από το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό κέντρο. Με πολύ απλά λόγια το σώμα και ο νους για να ξεκουραστούν χρειάζεται να ενεργοποιηθεί το παρασυμπαθητικό κέντρο ενώ για να έρθει σε πλήρη εγρήγορση ενεργοποιείται το συμπαθητικό μέρος. Το κάθε κέντρο απελευθερώνει ορμόνες χαλάρωσης ή στρες αντίθετα. Το ένα θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το φρένο και άλλο το γκάζι του οχήματος μας. Όταν το άτομο βρίσκεται σε μία χρόνια κατάσταση στρες και άγχους ο οργανισμός μαθαίνει να λειτουργεί στο αυτόματο και σε μία κατάσταση πάλης ή φυγής (fight or flight response). Με λίγα λόγια όλη την ημέρα το άτομο νιώθει ότι διατρέχει κίνδυνο, νιώθει δυσφορία, ανησυχία, έναν αόρατο κίνδυνο, αβεβαιότητα, μία εσωτερική πίεση. Αυτή η κατάσταση βοήθησε τον πρωτόγονο άνθρωπο να επιβιώσει από ένα υπαρκτό κίνδυνο π.χ. μία αρκούδα όπου έτρεχε να σωθεί ή πάλευε. Τώρα όμως που δεν υπάρχουν αυτοί οι κίνδυνοι, υπάρχουν άλλοι όπου λανθασμένα βιώνουμε ότι υπάρχει συνεχώς αβεβαιότητα και κίνδυνος για την ασφάλεια μας. Φανταστείτε ότι το σώμα διαρκώς βρίσκεται σε ένα είδος συναγερμού και πρέπει να σωθεί.
Το δεύτερο βιολογικό σύστημα είναι ο άξονας (ΥΥΕ) υποθαλάμου, υπόφυσης, επινεφρίδια. Όταν υπάρχει ένα εξωτερικό ερέθισμα κινδύνου, o εγκέφαλος επεξεργάζεται μέσα από το παραπάνω σύστημα και στέλνει μήνυμα στα επινεφρίδια όπου απελευθερώνουν ορμόνες του στρες. Ορμόνες όπως κορτιζόλη, αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη αποτελούν τις πρωταρχικές ορμόνες της φυγής ή πάλης για να προφυλαχτούμε από τον κίνδυνο. Όταν ο οργανισμός εθιστεί σε αυτές τις ορμόνες, οι ορμόνες της χαλάρωσης μειώνονται. Οι αγχώδης διαταραχές έχουν ενεργοποιημένο συνεχώς το σύστημα ΥΥΕ με αποτέλεσμα οι ορμόνες του στρες να κάνουν πάρτυ.
Εύλογα λοιπόν ερχόμαστε στο συμπέρασμα πως όταν νιώθουμε οποιανδήποτε εσωτερική ή εξωτερική απειλή, δημιουργείτε στρες για την επιβίωση μας. Ωστόσο δημιουργείτε μία χρόνια κατάσταση που την συνηθίζουμε χωρίς να το καταλάβουμε.
Σε οποιαδήποτε μέθοδο αποφασίσετε να χαλαρώσετε το σώμα και το νου, είτε γιόγκα, χόμπι, ψυχοθεραπεία, ομιλίες ή σεμινάρια αυτοβοήθειας ή αυτογνωσίας, θυμηθείτε ότι θέλει επιμονή, υπομονή, προσπάθεια και επανάληψη. Μην πιστέψετε κανέναν ή καμία που θα το εξαφανίσουν με μία συνεδρία, ένα μάθημα ή μία ομιλία. Οτιδήποτε αποφασίσετε να κάνετε για τη ψυχική σας υγεία, χρειάζεται χρόνος, προσπάθεια και υπομονή. Όπως επίσης να απευθυνθείτε σε άτομα εκπαιδευμένα, με εμπειρία, γνώσεις, πιστοποιήσεις και πτυχία.
Τίποτα δεν αποκτιέται αν δεν το θέλεις, δεν το αναζητήσεις, δεν το προσπαθήσεις και δεν το κάνεις.
02/11/2023
Με αγάπη
Γιώτα